Help:Property constraints portal/nl
Eigenschapsbeperkingen zijn regels voor eigenschappen die aangeven hoe eigenschappen moeten worden gebruikt. Het Wikidata-model zelf is zeer flexibel: niets weerhoudt u ervan om Universe (Q1) als head of government (P6) toe te voegen. Een beperking op de eigenschap kan u echter vertellen dat een head of government (P6) meestal een mens is.
Beperkingen zijn hints, geen vaste beperkingen, ze zijn bedoeld als hulp of leidraad voor de redacteur. Ze kunnen uitzonderingen hebben: zo had de stad Talkeetna (Q668224) de categorie Stubbs (Q7627362) als ereburgemeester.
Sommige beperkingstypen, nu one-of constraint en allowed qualifiers constraint, worden ook gebruikt om betere suggesties te geven bij het bewerken van verklaringen.
NB: Technisch gezien is een eigenschapsbeperking een verklaring (op een eigenschap) van een bepaald beperkingstype, gespecificeerd via property constraint (P2302). Dus strikt genomen verwijzen constraint/beperking en constrainttype/beperkingstype naar twee verschillende dingen, kortheidshalve verwijst deze pagina echter soms naar beperkingstypes simpelweg als beperkingen.
Populaire beperkingstypen
Datatype-onafhankelijke beperkingen
Beperkingen om te beperken waar een eigenschap kan worden toegevoegd
- property scope constraint
- Deze eigenschap mag alleen worden gebruikt voor bepaalde bereiken (hoofdwaarde van een verklaring, in een referentie, als kwalificatie).
- allowed-entity-types constraint
- Deze eigenschap mag alleen worden gebruikt voor bepaalde entiteitstypen. Voorbeeld: Wikidata property example (P1855) (eigenschappen).
- subject type constraint
- Items met deze eigenschap moeten een bepaald type hebben. Voorbeeld: items met date of birth (P569) moet instance of (P31) human (Q5) of animal (Q729) hebben.
- conflicts-with constraint
- Items met deze eigenschap mogen bepaalde andere eigenschappen of verklaringen niet hebben. Voorbeelden: sex or gender (P21) conflicteert met author (P50), wat op zijn beurt weer conflicteert met instance of (P31)V5.
- item-requires-statement constraint
- Items die deze eigenschap gebruiken, moeten ook bepaalde andere verklaringen hebben. Bijvoorbeeld items met killed by (P157) moet place of death (P20), date of death (P570) en manner of death (P1196)homicide (Q149086) hebben.
- contemporary constraint
- Items met deze eigenschap en waarden voor deze eigenschap moeten op een bepaald moment naast elkaar bestaan. Voorbeelden: mother (P25), country of citizenship (P27).
- label in language constraint
- Items die deze eigenschap gebruiken, moeten ook een label in een bepaalde taal hebben. Items met Vietnamese middle name (P8500) moeten bijvoorbeeld een Vietnamees label hebben.
- description in language constraint
- Items die deze eigenschap gebruiken, moeten ook een beschrijving in een bepaalde taal hebben.
- lexeme requires language constraint
- Deze eigenschap moet worden gebruikt op lexemen in een bepaalde taal. Bijvoorbeeld, Gran Enciclopèdia Catalana ID (former scheme) (P1296) moet worden gebruikt op Catalan (Q7026) lexemen.
- lexeme requires lexical category constraint
- …
- lexeme value requires lexical category constraint
- …
Beperkingen met betrekking tot het aantal waarden
- single-value constraint
- Items mogen niet meer dan één verklaring hebben met deze eigenschap. Vaak gebruikt voor identifiers, maar ook veel andere eigenschappen: mensen hebben bijvoorbeeld over het algemeen maar één place of birth (P19) en place of death (P20).
- single-best-value constraint
- Items moeten één "beste" verklaring hebben met deze eigenschap. Vaak gebruikt voor eigenschappen die in de loop van de tijd kunnen veranderen: steden en landen hebben bijvoorbeeld meestal één huidig head of government (P6).
- multi-value constraint
- Items moeten meer dan één verklaring hebben met deze eigenschap (of geen). Zelden gebruikt, maar voorbeelden hiervan zijn cast member (P161), has tense (P3103) en has grammatical mood (P3161).
- distinct-values constraint
- ook wel unieke waarde en onderscheidende waarde. Geen twee items mogen een waarde delen voor deze eigenschap; de waarde van elk item moet uniek zijn voor alle verklaringen voor deze eigenschap in heel Wikidata. Bijna alle id-eigenschappen hebben deze beperking, omdat een id (ISBN, freebase ID,...) een entiteit uniek moet identificeren. Andere voorbeelden zijn flag (P163) en anthem (P85).
Beperkingen met betrekking tot kwalificaties
- allowed qualifiers constraint
- Verklaringen voor deze eigenschap mogen geen andere kwalificaties bevatten dan de vermelde verklaringen. Voorbeelden: continent (P30) met kwalificaties start time (P580) en end time (P582), en Freebase ID (P646) zonder kwalificaties.
- required qualifier constraint
- Verklaringen voor deze eigenschap moeten alle vermelde kwalificaties bevatten. Voorbeeld: stock exchange (P414) met ticker symbol (P249) en start time (P580).
Beperkingen met betrekking tot referenties
- citation needed constraint
- Verklaringen voor deze eigenschap moeten ten minste één referentie bevatten. Voorbeeld: eigenschappen die waarschijnlijk worden aangevochten.
Gegevenstype-specifieke beperkingen
Beperkingen voor gegevenstype item/entiteit
- value-type constraint
- Waarden voor deze eigenschap moeten een bepaald type hebben. Voorbeeld: mother (P25) moet instance of (P31) human (Q5) of animal (Q729) zijn.
- one-of constraint
- Waarden voor deze eigenschap moeten een van een bepaalde set items zijn. Voorbeeld: driving side (P1622) moet left (Q13196750) of right (Q14565199) zijn.
- none-of constraint
- Waarden voor deze eigenschap mogen niet deel uitmaken van een bepaalde set items. Voorbeeld: instance of (P31) mag niet woman (Q467) zijn.
- value-requires-statement constraint
- Ook wel streef vereiste verklaring. Waarden voor deze eigenschap moeten ook bepaalde andere verklaringen hebben. Bijvoorbeeld: screenwriter (P58)-waarden moeten sex or gender (P21) en occupation (P106)screenwriter (Q28389) hebben.
- symmetric constraint
- Verklaringen met deze eigenschap moeten altijd in beide richtingen bestaan. Voorbeelden: sibling (P3373), twinned administrative body (P190).
- inverse constraint
- Verklaringen die deze eigenschap gebruiken moeten altijd een omgekeerde verklaring hebben. Voorbeelden: father (P22)/mother (P25) met child (P40).
- complex constraint value label
- De waarde voor deze eigenschap moet een label hebben in een specifieke taal die overeenkomt met een specifiek formaat.
Beperkingen voor Quantity
- integer constraint
- Waarden voor deze eigenschap moeten gehele getallen, dus zonder decimalen, zijn.
- allowed units constraint
- De waarden voor deze verklaring dienen slechts bepaalde eenheden (of geen enkele) te gebruiken. Voorbeelden zijn: term length of office (P2097) (eenheid: year (Q577)), population (P1082) (geen eenheden).
- no-bounds constraint
- De waarden voor deze eigenschap mogen geen bovengrens en ondergrens gebruiken. Dit geldt voor de meeste niet-fysieke eigenschappen met een gegevenstype "hoeveelheid" waarvoor het begrip onzekerheden niet wordt gedefinieerd.
- range constraint
- De waarden voor deze eigenschap moeten binnen een bepaald bereik of interval liggen. Voorbeelden: flattening (P1102) is altijd tussen 0 en 1, en UTC date of spacecraft launch (P619) mag niet vóór zijn.
- difference-within-range constraint
- Ook wel verschil binnen het bereik. Het verschil tussen de waarden van deze eigenschap en van een andere eigenschap moet binnen een bepaald bereik of interval liggen. Het verschil tussen date of birth (P569) en date of death (P570) moet bijvoorbeeld tussen 0 en 150 jaar zijn.
Beperkingen voor Time
- range constraint
- De waarden voor deze eigenschap moeten binnen een bepaald bereik of interval liggen. Voorbeelden: flattening (P1102) is altijd tussen 0 en 1, en UTC date of spacecraft launch (P619) mag niet vóór zijn.
- difference-within-range constraint
- Ook wel verschil binnen het bereik. Het verschil tussen de waarden van deze eigenschap en van een andere eigenschap moet binnen een bepaald bereik of interval liggen. Het verschil tussen date of birth (P569) en date of death (P570) moet bijvoorbeeld tussen 0 en 150 jaar zijn.
Beperkingen voor gegevenstypen op basis van teksten
De in dit gedeelte vermelde constrainttypen kunnen worden gebruikt voor eigenschappen die een op een string gebaseerd gegevenstype hebben.
- format constraint
- De waarden voor deze eigenschap moeten een bepaald formaat hebben. Vaak gebruikt voor identificaties (n cijfers lang, begint met een bepaalde letter, bestaat uit cijfers, ...).
Beperkingen voor links in Commons
- Commons link constraint
- Waarden voor deze verklaring moeten geldige links naar Wikimedia Commons zijn. Voorbeelden: image (P18) ("File" namespace), Commons category (P373) ("Category" namespace).
Beperkingen alfabetisch
Verschillende beperkingen hebben hun eigen vooraf gedefinieerde sjablonen en zijn vermeld op de Help:Property constraints/list of constraints.
Gebruiksinstructies
Rapporten met beperkingen worden weergegeven voor alle ingelogde gebruikers wanneer zij een entiteitspagina bezoeken.
U kunt ook alle beperkingen voor een item controleren op Special:ConstraintReport. Deze pagina wordt verstrekt door WikibaseQualityContraints (ook bekend als "beperkingsuitbreiding"). Een bot houdt ook meldingen van dit soort overtredingen bij; De overtredingen in Wikidata: samenvatting.
Beperkingstypes items
Er is een item voor elk type beperking, bijvoorbeeld subject type constraint (Q21503250).
Beperkingsverklaringen over eigenschappen
Beperkingen voor een eigenschap worden gespecificeerd als verklaringen op de eigenschap, met behulp van property constraint (P2302) en het het type "beperkingen". Bijvoorbeeld: sibling (P3373)property constraint (P2302)symmetric constraint (Q21510862). Ontraden uitspraken worden genegeerd, dus het veranderen van de rang van een beperkingsuitdrukking naar "ontraden" is een handige manier om een beperking tijdelijk te deactiveren zonder het volledig te verwijderen.
Parameters beperkingen
Veel beperkingen zijn instelbaar: een van heeft een lijst met toegestane waarden, type bevat het type, enz. Deze instellingen die de beperking configureren worden parameters genoemd.
De beperkende parameters worden als kwalificaties in de verklaring gespecificeerd. Bijvoorbeeld:
⟨ subject type constraint (Q21503250) 
⟩relation (P2309)
⟨ instance of (Q21503252) ⟩class (P2308)
⟨ human (Q5) ⟩Er zijn verschillende algemene parameters die aan elke beperkingsverklaring kunnen worden toegevoegd:
- constraint status (P2316)
- Met de waarde mandatory constraint (Q21502408), kan deze parameter worden gebruikt om een beperking te markeren als "verplicht". Overtredingen van verplichtingscriteria zijn ernstiger dan overtredingen van niet-bindende verplichtingen. Niet-verplichte beperkingen moeten een waarde van suggestion constraint (Q62026391) hebben.
- exception to constraint (P2303)
- Lijst van bekende uitzonderingen op de beperking. Bij de onder deze parameter vermelde items wordt de beperking niet gecontroleerd.
- group by (P2304)
- Bevat een eigenschap waarvan de waarde van de verbodsbeperkingen moet worden gegroepeerd. Dat wil zeggen, wanneer de database rapporten een lijst met overtredingen voor een beperking (voor alle items) maakt, de items met overtredingen worden gegroepeerd door de waarde die ze hebben voor de eigenschap gegeven in de group by (P2304) parameter. (De beperkingsuitbreiding gebruikt deze parameter niet.)
- constraint scope (P4680)
- Specificeert in welk deel van een verklaring de beperkingen van toepassing zijn, met behulp van de drie speciale waarden constraint checked on main value (Q46466787), constraint checked on qualifiers (Q46466783) en $Q466805. Gebruik een combinatie van deze waarden om te bepalen waar een beperking moet worden gecontroleerd. Als de parameter niet is gespecificeerd, is de standaardomvang afhankelijk van het type beperking. (Let op dat de database meldingen alleen schendingen op de hoofdwaarde van een verklaring toont. )
- constraint clarification (P6607)
- Biedt een eenvoudige uitleg van het doel van de beperking (waarom het bestaat) en aanbevolen acties om de beperking op te lossen.
Wanneer de beperkingen niet gecontroleerd worden
Elke specifieke beperking kan uitzonderingen in haar beperkingsparameters vermelden (zie hierboven); bij elke verklaring van dat item wordt deze beperking helemaal niet gecontroleerd. (Er is nu geen mechanisme om andere soorten entiteiten als uitzonderingen te specificeren of om uitzonderingen op een andere manier op te noemen.)
Bij eigenschappen als Wikidata property example (P1855), Wikidata property example for properties (P2271), enz., zoals gedefinieerd in wgWBQualityConstraintsPropertiesWithViolatingQualifiers, worden alle beperkingen op kwalificaties overgeslagen. Voor deze eigenschappen hebben kwalificaties een andere betekenis dan gewoonlijk: ze lijken meer op hoofdverklaringen dan kwalificaties van die verklaring, dus het is niet echt logisch om beperkingen op die kwalificaties te controleren.
WikibaseQualityConstraints gebruikt alleen de rangen normaal en voorkeur bij beperkingsuitgaven en negeert de rang ontraden, dus het instellen van de rang van een beperking op ontraden kan worden gebruikt om het te "verbergen" voor WikibaseQualityConstraints . (KrBot gebruikt alle beperkingen, ongeacht rang.)
Aangepaste beperkingen
Met wat kennis van SPARQL kan men zeer complexe beperkingen maken voor bepaalde eigenschappen, boven en buiten de hierboven genoemde beperkingen. Meer informatie is beschikbaar op Template:Complex constraint. De rapporten worden bijgehouden door een derde-partij-bot en maken geen deel uit van de Wikibase-software. Zie ook de lijst van eigenschappen met behulp van complexe beperkingen.
Zie ook
- Curious Facts - een hulpmiddel dat willekeurig overtredingen van beperkingen weergeeft
