Викидата:Инеш һүҙ
Викидата (Wikidata) — Викимедиа хәрәкәтенең бөтә донъя буйынса Википедия, Викимилек һәм башҡа вики-проекттарына ярҙам итер өсөн структуралы мәғлүмәт туплаусы ирекле, хеҙмәттәшлек итеүсе, күп телле, икенсел мәғлүмәт базаһы.
Был нимәне аңлата?
Викидатаның билдәләмәһен ентекләберәк ҡарайыҡ:
- Ирекле. Викидата тураһында мәғлүмәттәр йәмәғәт милкендә Creative Commons Public Domain Dedication 1.0 лицензияһы аҫтында баҫыла, был мәғлүмәтте төрлө ысулдар менән яңынан ҡулланыу мөмкинлеген бирә. Был мәғлүмәттәрҙе, шул иҫәптән коммерция ҡулланыуын да индереп, бер кемдең дә рөхсәтен һорамайынса күсереп алырға, үҙгәртергә, таратырға һәм эшкәртергә мөмкин.
- Хеҙмәттәшлек. Мәғлүмәттәрҙе Викидата мөхәррирҙәре индерә һәм алып бара, улар контент булдырыу һәм уға идара итеү ҡағиҙәләрен хәл итә. Автоматлаштырылған боттар шулай уҡ Wikidata-ға мәғлүмәттәр индерә.
- Күп теллелек. Мәғлүмәттәрҙе мөхәррирләү, ҡулланыу, ҡарау, яңынан ҡулланыу тулыһынса күп телле. Теләһә ниндәй телдә индерелгән мәғлүмәттәр шунда уҡ башҡа телдәрҙә лә бар. Теләһә ниндәй телдә мөхәррирләү мөмкин һәм дәртләндерелә.
- Икенсел мәғлүмәттәр базаһы. Wikidata белдереүҙәрҙе генә түгел, уларҙың сығанаҡтарын, шулай уҡ башҡа мәғлүмәттәр базаһына һылтанмаларын да һаҡлай. Был булған белемдәрҙең төрлөлөгөн сағылдыра һәм тикшереү принцибын хуплай.
- Структуралы мәғлүмәттәр тупланмаһы. Юғары дәрәжәлә ҡоролош Викимедиа проекттарына ла, тышҡы хеҙмәттәргә лә был мәғлүмәттәрҙе яңынан ҡулланыуҙы еңеләйтә, компьютерҙарға бындай мәғлүмәттәрҙе еңел эшкәртергә һәм «аңларға» мөмкинлек бирә.
- Викимедиа вики-сайттарына ярҙам итеү өсөн. Викидата Википедияға мәғлүмәт карталарын алып барыуҙы һәм үҙ-ара һылтанмаларҙы (интервики һылтанмаларын) һаҡлауҙы еңеләйтеп ярҙам итә, был мөхәррирҙәрҙең көсөн кәметә һәм сифатты яҡшырта. Бер тел бүлегендә ҡатнашыусылар индергән төҙәтеүҙәр һәм өҫтәмәләр шунда уҡ башҡа бүлектәрҙә лә бар.
- Бөтә донъя буйынса. Теләгән һәр кем Wikidata-ны теләһә ниндәй кимәлдә махсус ҡушымталарҙы программалау интерфейсы (API) аша ҡуллана ала.
Викидата нисек эшләй?
Викидата — мәғлүмәттең үҙәкләштерелгән һаҡлағысы, уға һаҡлағысҡа тоташтырылған сайттар, атап әйткәндә, Викимедиа фонды идара иткән вики-сайттар инә ала. Wikidata-нан динамик рәүештә йөкләнгән мәғлүмәтте клиенттарҙың һәр береһендә яңыртып торорға кәрәкмәй. Мәҫәлән, Wikidata-ла статистика, даталар, координаталар һәм башҡа дөйөм мәғлүмәттәр туплана ала.
Викидата һаҡлағысы
Һаҡлағыс башлыса элементтарҙан тора, уларҙың һәр береһенең билдәһе, тасуирламаһы һәм синонимдары бар. Элементтар префиксы булған Q уникаль идентификаторға һәм һан өлөшөнә эйә, мәҫәлән, Douglas Adams (Q42).
Statements describe detailed characteristics of an Item and consist of a property and a value. Properties in Wikidata have a P followed by a number, such as with educated at (P69).
For a person, you can add a property to specify where they were educated, by specifying a value for a school. For buildings, you can assign geographic coordinates properties by specifying longitude and latitude values. Properties can also link to external databases. A property that links an item to an external database, such as an authority control database used by libraries and archives, is called an identifier. Special Sitelinks connect an item to corresponding content on client wikis, such as Wikipedia, Wikibooks or Wikiquote.
All this information can be displayed in any language, even if the data originated in a different language. When accessing these values, client wikis will show the most up-to-date data.
| Элемент | Үҙенсәлек | Мәғәнәһе |
|---|---|---|
| Q42 | P69 | Q691283 |
| Douglas Adams | educated at | St John's College |
Викидата менән эшләү
There are a number of ways to access Wikidata using built-in tools, external tools, or programming interfaces.
- Wikidata Query and Reasonator are some of the popular tools to search for and examine Wikidata items. The tools page has an extensive list of interesting projects to explore.
- You can retrieve all data programmatically using different APIs and service.
- Client wikis can access data for their pages using a Lua Scribunto interface.
Нисек башларға
The Wikidata tours, designed for new users, are the best place to learn more about Wikidata.
Some links to get started:
- Set your user options, especially the 'Babel' extension, to choose your language preferences
- Help with missing labels and descriptions
- Help with interwiki conflicts and constraint violations
- Improve a random item
- Help translating
How can I contribute?
Go ahead and start editing. Editing is the best way to learn about the structure and concepts of Wikidata. If you would like to gain understanding of Wikidata's concepts upfront, you may want to have a look at the help pages. If you have questions, please feel free to drop them in the project chat or contact the development team.