Wikidane:Wprowadzenie
Wikidane to wolna, społecznościowa, wielojęzyczna, wtórna baza wiedzy, zbierająca uporządkowane dane dla potrzeb Wikipedii, Wikimedia Commons, innych wiki ruchu Wikimedia oraz dla wszystkich na świecie.
Co to znaczy?
Przyjrzyjmy się powyższemu opisowi dokładniej:
- Dane Wikidanych są opublikowane na wolnej licencji Creative Commons 0 (CC0) Przenoszenie do Domeny Publicznej 1.0, umożliwiającej ich użycie na wiele różnych sposobów. Możesz kopiować, zmieniać, rozpowszechniać i używać te dane, nawet do celów komercyjnych, bez pytania o zgodę.
- Społeczność. Dane są wprowadzane i utrzymywane przez edytorów Wikidanych, którzy decydują o zasadach tworzenia i zarządzania treściami. Do Wikidanych dane wprowadzają również boty.
- Wielojęzyczna. Edytowanie, wykorzystywanie, przeglądanie i przetwarzanie danych jest w pełni wielojęzyczne. Dane wprowadzone w jednym języku są natychmiast dostępne we wszystkich pozostałych językach. Edytowanie jest możliwe w dowolnym języku.
- Wtórna baza wiedzy. Wikidane mogą zbierać nie tylko fakty, ale także ich źródła i powiązania z innymi bazami danych. Dzięki temu oddawać będą różnorodność dostępnej wiedzy i umożliwiać weryfikowanie danych.
- Zbierająca dane strukturalne. Narzucenie wysokiego stopnia ustrukturyzowania danych umożliwia łatwe wykorzystywanie tych danych przez projekty Wikimedia i inne oraz daje komputerom możliwość ich przetwarzania i "zrozumienia".
- Wspieranie wiki Wikimediów. Wikidane wspierają Wikipedie i ułatwiają obsługę tabel informacyjnych (infoboxów) i linków do stron w innych językach co zmniejsza nakład pracy i poprawia jakość. Aktualizacje wykonane w jednym języku są dostępne we wszystkich pozostałych.
- Wszyscy na świecie. Każdy może używać danych z Wikidanych do budowy swoich aplikacji i serwisów.
Jak działają Wikidane?
Wikidane są centralnym repozytorium danych, które może być udostępniane innym, jak chociażby innym Wiki prowadzonym przez Wikimedia Foundation. Zawartość jest dynamicznie ładowana z Wikidanych i nie ma potrzeby przechowywania jej w każdym projecie Wiki z osobna. Dane statystyczne, daty, współrzędne geograficzne i inne mogą być scentralizowane w Wikidanych.
Repozytorium Wikidanych
Repozytorium Wikidanych składa się z elementów, z których każdy posiada etykietę, opis oraz dowolną liczbę aliasów. Elementy są identyfikowane przez Q i następujący po nim numer, jak np. Douglas Adams (Q42).
Deklaracje opisują szczególne cechy Elementu i składają się z właściwości i wartości. Właściwości w Wikidanych mają przedrostek P, po którym następuje liczba, na przykład educated at (P69).
Dla osoby możesz dodać właściwość, w której określisz, gdzie się kształciła podając jako wartość nazwę szkoły. W przypadku budynków możesz przypisać właściwość współrzędnych geograficznych podając jako wartość długość i szerokość geograficzną. Właściwości mogą być również odnośnikami do zewnętrznych baz danych. Właściwość, która łączy element z zewnętrzną bazą danych, na przykład bazą danych kontroli autorytatywnej używaną przez biblioteki i archiwa, nazywana jest identyfikatorem. Specjalne linki do podstron łączą element z odpowiednią treścią na stronach wiki-klientów, takich jak Wikipedia, Wikibooks lub Wikicytaty.
Wszystkie te informacje mogą być wyświetlane w dowolnym języku, nawet jeśli dane pierwotnie wprowadzono w inny języku. W chwili uzyskiwania dostępu do tych wartości, strony wiki-klientów będą wyświetlać najbardziej aktualne dane.
| Właściwość | ||
|---|---|---|
| Q42 | P69 | Q691283 |
| Douglas Adams | educated at | St John's College |
Praca z Wikidanymi
Istnieje wiele sposobów dostępu do Wikidanych za pomocą wbudowanych narzędzi, zewnętrznych narzędzi lub interfejsów programistycznych.
- Wikidata Query i Reasonator to tylko niektóre z popularnych narzędzi do wyszukiwania i przeglądania elementów Wikidanych. Strona narzędzia zawiera obszerną listę interesujących projektów do odkrycia.
- Możesz programowo pobrać wszystkie dane poprzez różne API i usługi.
- Wiki-klienci mogą uzyskać dostęp do danych na swoich stronach za pomocą interfejsu Lua Scribunto.
Gdzie zacząć
Przewodnik po Wikidanych przeznaczony dla nowych użytkowników jest najlepszym miejscem, aby dowiedzieć się więcej o Wikidanych.
Kilka przydatnych linków na początek:
- Ustaw opcje użytkownika, w szczególności rozszerzenie Babel, w którym określisz swoje preferencje językowe
- Pomóż przy brakujących etykietach i opisach
- Pomóż przy konfliktach interwiki i naruszeniach zasad
- Losowa strona
- Pomóż tłumaczyć
Jak mogę pomóc?
Nie wahaj się i rozpocznij edytowanie! Jest to najlepsza droga do nauczenia się budowy i pojęć związanych z Wikidanymi. Jeśli chciałbyś wcześniej zdobyć wiedzę o zagadnieniach dotyczących Wikidanych zajrzyj na strony pomocy. Jeśli masz pytania, po prostu pytaj na czacie lub skontaktuj się z deweloperami.