Wikidata:Introduction/sah
Биики Тиһик (Wikidata) диэн көҥүл туһаныллар, элбэх тылынан суруллар хос билии олоҕо, атыннык эттэххэ төрүт информация угуллар. Манна элбэх киһи кыттар. Бу билии олоҕун Бикипиэдьийэ, Биики Хааһах, атын Бикимиэдьийэ бырайыактара, туора да тэрилтэлэр туһаналлар.
Ол аата хайдах?
Үөһэ этиллибит киирии тылы сиһилии көрүөххэ:
- Көҥүл. Биики Төрүккэ суруллубут барыта киһи-аймах бүттүүнүн бас билиитин быһыытынан Creative Commons Public Domain Dedication 1.0 көҥүл лиссиэнсийэнэн бэчээттэнэр, ол иһин көҥүл туттуохха сөп. Кимтэн да ыйыппакка, көҥүллэппэккэ хайдах баҕарар, төһө баҕарар хатылаан ылыахха, уларытыахха, тарҕатыахха уонна ханна баҕарар (ол иһигэр урбааҥҥа) туһаныахха сөп.
- Куолаан суруллар. Биики Төрүтү эрэдээктэрдэр суруйаллар, кинилэр бырайыак быраабылатын быһаараллар, Биики Төрүтү дьаһайаллар. Сорох сибидиэнньэлэри оруобаттар угаллар.
- Элбэх тылынан суруллубут. Билии олоҕун уларытыы, туттуу, көрүү элбэх тылынан оҥоһуллар. Ханнык баҕарар тылынан суруллубут атын тылынан эмиэ бэйэтэ киирэ турар; онон манна ханнык баҕарар тылынан суруйар көҥүллэнэр да, ону ааһан - хайҕанар да.
- Хос төрүт. Биики Төрүт билиини бэйэтин эрэ буолбакка хантан ылыллыбыт төрүтүн эмиэ ирдиир буолан, билии эгэлгэтин көрдөрөр уонна хаһан баҕарар тургутуллуон сөп.
- Билии олоҕун тиһиктээх хомуйуу. Биики Ыскылаакка миэдьийэ билэлэри хомуйар, Бикипиэдьийэ энциклопедия ыстатыйаларын суруйар буоллахтарына, Биики Төрүт билиини анал тутуллаах хомуйар. Ол иһин манна баар билиини Бикимиэдьийэ да бырайыактара, атын да ресурсалар судургутук туһаналлара, көмпүүтэрдэр ону дөбөҥнүк "өйдүүллэрэ" хааччыйыллар.
- Викимедия бырайыактарын өйөөһүн. Биики Төрүт соруктарыттан биирдэстэрэ Бикипиэдьийэ ааптардарын үлэлэрин чэпчэтии буолар, бу араас тылынан тахсар Бикипиэдьийэлэр ыккардыларыгар ситими судургутуунан уонна инфобокстары туһаныынан ситиһиллэр. Түмүгэр биир Бикипиэдьийэҕэ көннөрүү оҥордоххо атын тылынан тахсар Бикипиэдьийэҕэ уларытыы тута киириэхтээх.
- Атын тэрилтэлэр эмиэ. Ханнык баҕарар киһи Биики Төрүтү туттар эгэлгэ тэрилтэлэр нөҥүө туһаныан сөп.
Биики Тиһик хайдах үлэлиирий?
Бу биики — билии олоҕун харайар сир. Кини кииннэммит хааһах (репозиторий) буолан манна холбоммут ситим-сирдэр, ол иһигэр Wikimedia Foundation салайар биики-сирдэрэ, билиини мантан сомсон ылаллар. Билии барыта биир сиргэ сытар буолан ону хас биирдии ситим-сиргэ көннөрөр, тылбаастыы сатыыр ирдэммэт. Холобура, Биики Тиһиккэ араас ыстатыыстыка, бэлиэ күннэр-дьыллар, координааттар харалла сыталлар.
Биики Тиһик хааһаҕа (репозиторий)
Хааһах сүнньүнэн биирдэмнэртэн турар, ол биирдэм бэлиэлээх, ойууламмыт, соҕотох эбэтэр хас да синонимнаах буолар. Биирдэм маннык тус нүөмэрдээх буолар: Q префикстаах уонна, холобура, маннык Douglas Adams (Q42) сыыппаралаах.
Быһаарыы хас биирдии биирдэми сиһилии ойуулуур. Хас биирдии быһаарыы свойствоттан уонна кини өйдөбүлүттэн турар. Биики Тиһик свойствота анал нүөмэрдээх, онтуката маннык P префикстээх уонна чыыһылаттан турар сорҕолоох; холобур educated at (P69).
For a person, you can add a property to specify where they were educated, by specifying a value for a school. For buildings, you can assign geographic coordinates properties by specifying longitude and latitude values. Properties can also link to external databases. A property that links an item to an external database, such as an authority control database used by libraries and archives, is called an identifier. Special Sitelinks connect an item to corresponding content on client wikis, such as Wikipedia, Wikibooks or Wikiquote.
All this information can be displayed in any language, even if the data originated in a different language. When accessing these values, client wikis will show the most up-to-date data.
| Item | Property | Value |
|---|---|---|
| Q42 | P69 | Q691283 |
| Douglas Adams | educated at | St John's College |
Working with Wikidata
There are a number of ways to access Wikidata using built-in tools, external tools, or programming interfaces.
- Wikidata Query and Reasonator are some of the popular tools to search for and examine Wikidata items. The tools page has an extensive list of interesting projects to explore.
- You can retrieve all data programmatically using different APIs and service.
- Client wikis can access data for their pages using a Lua Scribunto interface.
Туохтан саҕалыахха сөбүй
The Wikidata tours, designed for new users, are the best place to learn more about Wikidata.
Саҕалыырга бу сигэлэри көр:
- тус туруорууларгын нарылаа, холобура 'Babel' диэни толорон билэр тылларгын суруй.
- сурулла илик бэлиэни уонна ойуулааһыны суруйан көмөлөһөн көр;
- алҕастаах интервикини, билии олоҕун атын алҕастарын көннөрөн көр;
- түбэспиччэ биирдэми тупсаран көр;
- тылбаастыырга көмөлөс.
Хайдах кыттабыный?
Go ahead and start editing. Editing is the best way to learn about the structure and concepts of Wikidata. If you would like to gain understanding of Wikidata's concepts upfront, you may want to have a look at the help pages. If you have questions, please feel free to drop them in the project chat or contact the development team.